“Gemeenten kochten die zorg soms zo goedkoop in,dat de kwaliteit ervan onder de maat was,” werd er getwitterd en besproken naar aanleiding van de laatste successen van Agnes Kant.
Mijn Twitterreactie
Bullshit. Ze kunnen gewoon niet specificeren wat ze willen en zijn dan niet tevreden met wat ze krijgen.
Maar wat bedoel ik daar nu mee? Wel de Europese Aanbesteding heeft tot doel iedereen in de gemeenschap gelijke kansen te geven. Daartoe worden offerte aanvragen (Quotation Requests) centraal gepubliceerd en iedereen wordt in de gelegenheid gesteld een aanbieding te maken. Uiteindelijk wordt dan de meest economische gekozen. Helaas zien we het maar al te vaak fout gaan. Of het wordt vele malen duurder dan oorspronkelijk gedacht of zoals de uitdrukking is “de kwaliteit onder de maat”
Het begint met de offerte aanvraag. Daarin moet staan wat ik wil hebben, wat er niet in staat wordt niet aangeboden want dat werkt prijsverhogend. Zij die toch door kennis en ervaring in hun offerte essentiele delen opnemen die niet in de aanvraag zaten worden gestraft omdat zij niet de meest economische aanbieding hadden. Wil je er ondanks dat toch op ingaan, dan moet je alle partijen de gelegenheid bieden hun offerte aan te passen. Zo wordt aanbesteden niet alleen tijdrovend, je verspreidt de toegevoegde waarde van ondernemingen over anderen heen. Heb je dus concurrentie voordeel doordat je gewoon beter bent, je prospect verspreidt dat wel even, weg voordeel. Dus alleen aanbieden wat er wordt gevraagd en vooral niet meer, ook al beoordeel je de vraag als onvoldoende gespecificeerd.
Dat was 1 kant van het verhaal. De andere kant ligt nog steeds bij de vraagstelling. De inkoper moet kunnen inkopen, dat wil zeggen dat hij het spel tussen verkoper en koper moet kunnen spelen zonder precies alle inhoudelijke details te kennen. Dat wil niet zeggen dat er niet inhoudelijk naar de vraag en het aanbod moet worden gekeken, maar dat dit niet door de inkoper gedaan wordt, maar door vakspecialisten. Vaak zijn de vakspecialisten ten dienste van de inkoper, niet de meest volmaakte vakspecialisten. Die vind je overigens weer vaak bij de aanbieder. Zelf heb ik de rol van inkoper bij een ingenieursbureau mogen spelen met de ondersteuning van veredelde schoolverlaters. Geen pretje af en toe en heel boze aanbieders, die soms ondanks meer dan 60 jaar ervaring in het vakgebied gedwongen waren de meest onzinnige dingen aan te bieden.
Inkoop is dus een spel waarbij je naast het beheersen van de handelstechnieken ook een meester moet zijn in het laveren tussen de kennis aan de vraag en aanbodkant. Bij Europese Aanbesteding is dat niet mogelijk. De inkoper heeft nog slechts folkloristische taken en moet varen op eenzijdige kennis aan de vraagkant.
Gevolg: kwaliteit onder de maat en vreselijk uit de hand lopende projecten.
De oplossing is zeer eenvoudig. Geef de macht van het inkopen weer aan de inkoper en controleer de inkoper op vriendjes politiek.
Het zal de kwaliteit ten goede komen, al zul je niet altijd “de goedkoopste”oplossing hebben.